ΤΟ ΧΑΣΑΠΑΚΙ.

 The Butcher Boy, participation in the group exhibition To Rembetiko, curated by Christoforos Marinos.

February-May 2022, OPANDA, Athens City Gallery.

Αudiovisual installation with sound archive, photographs and embroidered apron.

Photos by Phoebe Giannisi.

Audio file. Recording and editing: Nikos Vamvakas, EPEOT Laboratory, University of Thessaly.

Voices: George Giannisis, Theoklis Kanarelis, Phoebe Giannisi.

Songs: Markos Vamvakaris.

Texts: Autobiography of Markos Vamvakaris, Elias Petropoulos, Phoebe Giannisi.

 

 

Το έργο Το Χασαπάκι είναι βασισμένο στον Μάρκο Βαμβακάρη και παίρνει τον τίτλο του από το ομώνυμο χασάπικο ερωτικό αριστούργημα που έγραψε ο Μάρκος και τραγούδησε η Στέλλα Χασκήλ, εβραία τραγουδίστρια της Θεσσαλονίκης.

Ο Βαμβακάρης άσκησε το επάγγελμα του εκδορέα για την επιβίωση προτού γίνει γνωστός στην πρώτη φάση της δόξας του. Το επάγγελμα μας εισάγει στο χώρο της Αγοράς αλλά και στον κοινωνικό, ανθρωπολογικό και μουσικό ζήτημα του χασάπικου, ενός από τους δύο βασικούς χορούς μαζί με το ζεϊμπέκικο του ρεμπέτικου τραγουδιού, που λέγεται ότι προέρχεται από τον χώρο των χασαποσφαγέων της Ισταμπούλ. Το επάγγελμα του χασάπη ασκούσε και ο αδερφός του Μάρκου, ενώ υπάρχουν φωτογραφίες που μαρτυρούν την πολυεθνικότητα του επαγγέλματος, όπως πολυεθνική είναι και η βάση των πρώτων ρεμπέτικων με μικρασιάτικη μεικτή μελωδία και όργανα οθωμανικής προέλευσης, στίχους από δημώδη άσματα, και τραγουδιστές και εκτελεστές από την ελληνική, την εβραικη, την αρμένικη, τη νησιώτικη και την μικρασιάτικη κοινότητα που κατοικούν τον Πειραιά και την Αθήνα του περιθωρίου των αρχών του 20ου αιώνα. Με αυτήν την πρώτη πανσπερμία παραλληλίζεται η πολυεθνικότητα της σημερινής αγοράς της Αθήνας όπου τα χασαπάκια φέρνουν πάλι

στον χώρο τη δική τους μουσική του περιθωρίου που δεν γνωρίζουμε, όπως συνέβαινε και τότε με τα ρεμπέτικα.

Αλλά το Χασαπάκι είναι ένα άκρως ερωτικό και μερακλωτικό τραγούδι, και η αγάπη που κουβαλά μας θυμίζει επίσης πώς ο Μάρκος αποφάσισε να σταματήσει το επάγγελμα όταν αναγκάστηκε να συνοδέψει στο σφαγείο ένα γουρουνάκι που έκλαιγε σπαραχτικά. 

Το ξεπέρασμα της αναγκαιότητας της ζωής με την αγάπη για τα άλλα όντα, ανθρώπινα και μη, και η μεταφορά της σε τραγούδι με όχημα τα λόγια, τα τοσο απλά και στακάτα, τα καρφωτά λόγια του Μάρκου, το ρυθμό και τον χορό είναι συστατικό στοιχείο της άσκησης της τέχνης και για τον δημιουργό αλλά και για τον ακροατή και την ενθουσιώδη ακροάτισσα που είμαι εγώ. Μέγιστος ποιητής ο Μάρκος και ωραίος άντρας.

Η κεντημένη ποδιά περιέχει τα λόγια του Μάρκου ως μία πράξη δικής μου λατρείας και φροντίδας προς το πρόσωπό του, το Χασαπάκι που κινεί τη μαχαιρίτσα και φορεί την ποδιά του. Μπαίνω έτσι μέσα στα λόγια της ερωτευμένης γυναίκας που είναι εκείνη που δίνει τη φωνή της στη Στέλλα Χασκήλ μέσα από την ψυχή του Μάρκου.